هنگامی که شیوع ویروس کرونا در اروپا گسترش یافت، این کارگران نامرئی به یکباره قابل رویت شدند و حتی بعنوان «کارگران ضروری و حیاتی» مورد توجه قرار گرفتند. حقوق کار و شرایط زندگی آنها برای دهها سال نادیده گرفته شده است.

این کارگران ساعت‌ها زیر آفتاب سوزان و باران زحمت می‌کشند تا میوه و سبزیجات مورد نیاز ما را تهیه کنند. وضعیت کارگران فصلی در بخش کشاورزی در مزارع اروپا که نقش مهمی در تهیه مواد غذایی روزانه ما دارند موضوعی است که یورونیوز در این گزارش زیر ذره‌بین قرار داده است.

سیاست مشترک کشاورزی اتحادیه اروپا که بزرگترین قطب یارانه‌ها در جهان است با هدف حمایت از صاحبان مزارع هر ساله ۶۰ میلیارد یورو به این بخش اختصاص می دهد. با این حال شرایط کار کارگرانی که در این مزارع کار می‌کنند در چارچوب این یارانه‌های مورد توجه قرار نگرفته است.

دانیل فروند، نماینده حزب سبز‌های آلمان می‌گوید: «در حال حاضر با وضعیت دیوانه‌واری مواجه ایم که حیوانات از محافظت و حمایت بیشتری از کارگران مزارع برخوردارند.»

در این تحقیق مشترک با «گزارشات لایت‌هاوس»، «اشپیگل»، «مدیاپارت» و «یورونیوز»، با دهها تن از کارگران مزارع در سراسر قاره اروپا گفتگو کرده‌ایم.

آنها از ساعات کاری بدون حقوق، فشار طاقت فرسا، با دسترسی اندک به آب و محافظت بهداشتی، و برخی حتی از غش و استفراغ ناشی از فشار کار شکایت دارند. شرایط اسکان آنها وخیم است و از سوء استفاده‌های جسمی و جنسی و توهین‌های کلامی سخن می‌گویند.

اسپانیا؛ حلبی‌آبادها و تنبیه

اسپانیا از پیشروترین تولید‌کنندگان میوه و سبزیجات در اروپاست. در استان جنوبی اوئلوا Huelva توت فرنگی بعنوان «طلای سرخ» شناخته می‌شود که سالانه تجارتی به ارزش ۵۰۰ میلیون یورو را به خود اختصاص می‌دهد.

با این حال این صنعت یک جنبه پنهان زشت نیز دارد. بسیاری از کارگران این مزارع از مهاجران بدون مدارک اقامت هستند که در حلبی‌آبادها زندگی می‌کنند، خانه‌هایی که از مقواها و پلاستیک‌های دور ریخته شده و اضافی گلخانه‌ها ساخته شده است. آنها در این خانه ها به برق و آب تمیز دسترسی ندارند.

سیدو دیوپ، که نماینده کارگران فصلی است و از حقوق کارگران بدون مدارک اقامت دفاع می‌کند، می‌گوید: «نمی‌توانم درک کنم که یک کشور توسعه یافته مانند اسپانیا، بعنوان یک کشور اروپایی، چطور اجازه می‌دهد که این شرایط ادامه یابد.»

یورونیوز و همکارانش در این گزارش تحقیقاتی با بیش از ۲۰ نفر از کارگران میوه چین فعلی و سابق در اوئلوا مصاحبه کردند. بسیاری گفتند که در دوران شیوع کرونا به آنها ماسک و دستکش داده نشده است. آنها از ساعات کار بدون دستمزد، شرایط سخت و ناگوار کاری و فشار زیادی که برای بیشتر کار کردن به آنها وارد شده، شکایت داشتند.

خوزه آنتونیو برازو، نماینده اتحادیه در اوئلوا می‌گوید: «تنبیه‌هایی وجود دارد که قرون وسطی‌یی است. اگر شما مقدار درخواست شده را نچینید، آنها شما را با یک یا دو یا سه روز در خانه ماندن بدون حقوق تنبیه می‌کنند و آن روزها شما نمی توانید پول به خانه ببرید.»

بیشتر کارگرانی که در این تحقیق با آنها صحبت کردیم از ترس انتقامجویی خواستند که ناشناس بمانند. بر اساس داده‌های ارائه شده از سوی دولت اسپانیا بسیاری از کارگران برای شرکت «بیونست» کار کرده بوند که تنها در سال گذشته ۴.۴ میلیون یورو یارانه از سوی اتحادیه اروپا گرفته است.

شرکت «بیونست» به درخواست‌های مکرر ما برای اظهار نظر پاسخ نداد. در وب سایت این شرکت این پیام را می‌توان خواند که از «کلیه کارگران مزرعه، کارگران بسته بندی، کلیه افرادی که بطور روزانه و در این دوران دشوار درگیر فعالیت‌های ما هستند، تشکر می‌کنیم.»

فرانسه؛ به جهنم خوش آمدید

بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی اتحادیه اروپا، فرانسه بزرگترین تولید‌کننده دانه‌های روغنی و غلات در این اتحادیه است. فرانسه بیش از هر کشوری در اتحادیه اروپا یارانه کشاورزی دریافت می‌کند که مبلغ سالانه‌ای بالغ بر ۷ میلیارد یورو است.

خوان، جوان کلمبیایی با ویزای کار در دوران تعطیلات به فرانسه آمد. او در فیس‌بوک درباره آگهی کاری مزارع «لارر» در جنوب غربی فرانسه خواند. او از سوی مزارع «لارر» استخدام نشد در عوض توسط یک پیمانکار فرعی که بطور مرتب کارگر به این شرکت می فرستد استخدام شد.

خوان با کمک مقامات کنسولی و پس از دو ماه کار بعنوان کارگر در فرانسه در اواخر ماه مه به کلمبیا برگشت. او بسیار ناامید با خانه بازگشت. در ابتدای ورود به فرانسه با خانه‌ای برای اقامت مواجه شد که بیش از ۴۰ کارگر فصلی در آن زندگی می‌کردند.

او به یاد می‌آرد که به او گفته شد:‌«به جهنم خوش آمدید.» او می‌افزاید: « فکر می کردم شوخی است اما وقتی در را باز کردم و خانه را دیدم یک فاجعه بود.»

یورونیوز و همکارانش در این تحقیقات به نسخه‌ای از نقشه این خانه دست یافتتند که مالک آنها شرکت «لارر» است. ما همچنین دریافتیم که هر کارگر باید ماهانه ۲۰۰ یورو اجاره بدهد که مستقیما از حقوق آنها کسر می شود و در اواخر ماه ‌ژوئن توانستیم یک بازدید سریع از یکی از این ساختمان‌ها داشته باشیم.

در ساختمانی که رویت کردیم، تا پنج بزرگسال در کنار هم در یک اتاق خواب می‌خوابیدند. بقیه در تختخواب‌‌های طبقاتی می خوابیدند که نقض قوانین فرانسه در مود اسکان کارگران فصلی است. ملافه و بالش برای کارگران در نظر گرفته نشده است و در توالت ها دستمال توالت وجود ندارد.

مزارع «لارر» تولید کننده عمده هویج ارگانیک در فرانسه است و فروش سالانه آنها حدود ۵۰ میلیون یورو است. طبق اطلاعات دولتی آنها سالانه از اتحادیه اروپا ۳۰۰ هزار یورو یارانه دریافت می‌کند.

در گفتگو با ده‌ها کارگری که در این مزارع کار می‌کردند آن‌ها از روزهای طولانی کار، ساعات اضافه کاری بدون حقوق و هزینه‌های بیش از حد مسکن شکایت داشتند.

پاتریک لارر، مدیرعامل شرکت خانوادگی لارر در پاسخ به تحقیقات ما بیانیه‌ای طولانی به ما ایمیل کرد که گفته است از زمان بازدید ما، شرکت یک نظرسنجی داخلی انجام داده است و از برخی کاستی‌ها مطلع شده است اما بیشتر پاسخ دهندگان به این نظرسنجی گفته‌اند که در آینده برای کار به مزارع این شرکت باز می‌گردند.

شرکت «لارر» افزوده است که برای بهبود مدیریت و شرایط کار یک منشور اخلاقی تنظیم کرده است و وعده داده است که برای کارگران ملافه فراهم کند و از مقامات محلی و ملی خواسته است که در فصل برداشت محصول به تامین مسکن کارگران کمک کنند.

کارگران ضروری و حیاتی

پارلمان اروپا در قطعنامه ۱۹ ژوئن خود خواستار اقدام فوری برای حفظ سلامت و ایمنی کارگران فصلی شد. اتحادیه اروپا گفته است که شیوع ویروس کرونا این کارگران را در معرض خطر قرار داده است.

این قطعنامه همچنین به کشورهای عضو توصیه کرده است که بازرسی‌های کار را تقویت کنند و از تامین مسکن با کیفیت برای کارگران اطمینان حاصل کنند.

کمیسیون اروپا در حال حاضر مشغول آماده کردن دستورالعمل‌های مربوط به کشورهای عضو برای محافظت بهتر از سلامت و حقوق اجتماعی کارگران فصلی است.

نیکولاس اشمیت، کمیسر اروپا در زمینه کار و حقوق اجتماعی به یورونیوز گفت: «شما نمی‌توانید یک الگوی تجاری داشته باشید که روی شکلی از استثمار کارگران خارجی بنا شده باشد.»

او می‌افزاید: « این کارگران، کارگران حیاتی و ضروری هستند زیرا در این بحران اگر آنها نبودند دچار بحران غذایی می‌شدیم.»

این گزارش با هممکاری توما استتیوس از فرانسه، کارلوس مارلاسکا، زاک کمپبل و استفن لادکه از اسپانیا، هنریک مرکر از آلمان و ژک پاروک و افی کوتوزوکاستا از بروکسل انجام شده است.

«کارگران نامرئی» گزارشی است که با همکاری لایت‌هاوز، اشپیگل، مدیاپارت، یورونیوز، گاردین و حمایت مالی پروژه گزارش‌‌های ایتالیا انجام گرفته است.