روزنامه “واشنگتن‌پست” می‌نویسد به شواهدی دست پیدا کرده که نشان می‌دهد در گورستان‌های نزدیک قم، گودال‌هایی به وسعت یک زمین فوتبال برای دفن مخفیانه جان‌باختگان ویروس کرونا حفاری و آماده شده است. قم هنوز قرنطینه نشده است.

آنچه واشنگتن‌پست نوشته بیشتر از یک تراژدی است. به نوشته این روزنامه، مقامات ایران که تاکنون از اعلام شفاف تعداد مرگ و میرها در سه شهر تهران، قم و رشت طفره رفته‌اند، حالا در تدارک گودال‌هایی برای دفن دست‌جمعی قربانیان ویروس کرونا در شهر قم هستند.

وب‌سایت روزنامه واشنگتن‌پست در گزارش روز پنج‌شنبه ۲۲ اسفند (۱۲ مارس) خود از مشاهده “فعالیت غیرمعمول” در گورستان‌های نزدیک قم خبر داد و با استناد به تصاویر ماهواره‌ای و تحلیل‌های کارشناسان نوشت که این فعالیت‌های غیرمعمول، حفر گودال‌هایی برای دفن دسته‌جمعی قربانیان ویروس کرونا در شهر قم است.

به گفته این روزنامه، تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که از تاریخ ۲۱ فوریه تا پایان همین ماه، در بخش‌های جدیدی از گورستان “بهشت معصومه” در شهر قم، دو گودال وسیع حفر شده است. طول هر کدام از این گودال‌ها نزدیک به ۹۲ متر است به طوریکه از نمای بالا، کاملاً قابل مشاهده است.

آخرین آمار رسمی ‌وزارت بهداشت ایران در روز پنجشنبه ۲۲ اسفند، نشان می‌دهد تاکنون ۱۰ هزار و ۷۵ نفر در کشور به ویروس کرونا مبتلا شده، ۴۲۹ نفر به علت ابتلا به این ویروس فوت کرده و ۳۲۷۶ نفر نیز بهبود یافته‌اند.

از دو هفته گذشته و با شیوع ویروس کرونا در ایران، مقامات وزارت بهداشت وضعیت آلودگی در شهرهای تهران، قم و رشت را بحرانی اعلام کردند. آمارهای غیررسمی ‌حکایت از آن دارد که تعداد مرگ و میرها در این سه شهر آلوده، بالاست ولی مقامات وزارت بهداشت تاکنون آمار مرگ و میر در این سه شهر را اعلام نکرده‌اند. خودداری وزارت بهداشت از این کار، در نگاه بیشتر مردم و رسانه‌ها نوعی تایید ضمنی آمارهای غیررسمی ‌محسوب می‌شود.

گورستان قم، در چشم ماهواره‌ها

واشنگتن‌پست به نقل از مقامات ایران، تعداد مبتلایان در قم را بیش از ۸۴۶ نفر اعلام کرد و نوشت که دولت ایران هنوز تعداد کشته‌شدگان رسمی‌در قم، “مرکز معنوی روحانیون حاکم در ایران” را منتشر نکرده است.

این روزنامه با استناد به “بررسی‌های تخصصی، دریافت و تحلیل ویدئوها و نیز روایت‌های رسمی” معتقد است که گودال‌های حفر شده برای دفن قربانیان ویروس کرونا در قم است که تعدادشان رو به افزایش است.

ویدئوها، تصاویر ماهواره‌ای و دیگر اطلاعات رسیده به واشنگتن‌پست نشان داده که در بخش دیگری از این گورستان که مجموعه وسیع در شمال مرکز شهر قم است، شمار زیادی از قربانیان ویروس کرونا دفن شده‌اند که تعداد آنها “بسیار بیشتر” از آمار رسمی ‌اعلام شده توسط وزارت بهداشت است.

یک کارشناس ارشد تحلیل تصویربرداری در موسسه “ماکسار تکنولوژی” (Maxar Technologies ) در کلرادو آمریکا، در این باره گفت: «اندازه قبرها و سرعت حفر آنها که همزمان انجام یافته است، نشانگر انجام رویه دیگری غیر از گذشته است که فرد در تکه زمین شخصی یا خانوادگی‌اش به خاک سپرده می‌شد.»

قبرهای حفر شده و رد پای آهک

بررسی‌های روزنامه واشنگتن‌پست در مورد گورستان بهشت معصومه شهر قم، شامل ویدئوهای کوتاه منتشر شده از این گورستان در شبکه‌های اجتماعی هم می‌شود. در این ویدئوها، ردیف‌های طولانی قبرها در بهشت معصومه به تصویر کشیده شده که به گفته راوی یا راویان، برای فوت‌شدگان ویروس کرونا درنظر گرفته شده است.

کارشناس ارشد تحلیل تصویربرداری در موسسه ماکسار تکنولوژی، که درخواست کرده ناشناس بماند، به تصویری اشاره کرده که به نظر می‌رسد “یک ظرف بسیار بزرگ حاوی موادی سفیدرنگ از آهک” باشد که می‌تواند برای جلوگیری از انتشار بوی نامطبوع ناشی از گورهای دسته‌جمعی استفاده شود.

مقامات بهداشتی ایران در هفته‌های اخیر استفاده از آهک در زمان دفن قربانیان ویروس کرونا را تایید کرده‌اند.

ویدئوها حرف می‌زنند

واشنگتن‌پست در بخش دیگری از گزارش خود، به ویدئویی اشاره می‌کند که … راوی در ویدئو صحنه‌ای را در گورستان بهشت معصومه در قم توصیف می‌کند که چند مرد، تعدادی تابوت را به سمت گودالی می‌برند.

راوی در ادامه با گفتن اینکه “این بخش مخصوص قربانیان ویروس کرونا است”، با استناد به آمار رسمی‌ تلفات در ۲۸ فوریه می‌گوید: «تا الان بیشتر از ۸۰ نفر اینجا دفن شده‌اند ولی آنها تعداد را فقط ۳۴ کشته اعلام کرده‌اند.»

فابیان هینز، از موسسه مطالعات بین‌المللی میدلبری، ضمن بررسی ویدئوها، تایید کرده که مختصات جغرافیایی این گورها با قبرستان بهشت معصومه قم مطابقت دارد.

تراژدی قبرها

در ویدئویی دیگر یک راوی می‌گوید که او در تاریخ سوم مارس، یعنی حدود دو هفته پس از اولین گزارش‌های مرگ در ایران، به گورستان بهشت معصومه آمده است. تعداد ایرانیان فوت‌شده در اثر کرونا در این تاریخ، حداقل ۷۷ نفر و تعداد مبتلایان بیش از دو هزار نفر اعلام شد ولی واشنگتن‌پست می‌گوید اطلاعات بیمارستان‌های تهران را بررسی کرده و دریافته که در آن مقطع زمانی، “شیوع بیماری بسیار بیشتر از آمار رسمی” ‌ایران بوده است.

در همین ویدئو که زیرنویس فارسی دارد، راوی می‌گوید: «یک کارگر به من گفت که آنها تا الان بیش از ۲۵۰ قربانی کرونا ویروس را دفن کرده‌اند.» راوی در محوطه قبرستان راه می‌افتد و لنز دوربین را به پایین می‌گیرد تا آنچه روایت می‌کند را نشان دهد. می‌گوید: «همه اینها قبرهای جدید هستند.» سپس راوی در ویدئوی خود نمایی باز از گورستان را نشان می‌دهد و می‌گوید: «همه این قبرها مال همین چند روز اخیره و همونطور که می‌بینید، قبرها همینجوری تا آخرش ادامه داره.»