هند و ژاپن یکی از بزرگترین توافقنامه های دو جانبه مبادله ای را به ارزش ۷۵ میلیارد دلار امضا کردند که به ثبات بیشتر در بازارهای ارز خارجی و سرمایه ای در کشور کمک می کند.

روزنامۀ پرتیراژ ‘ اکونومیک تایمز’ اعلام کرد این توافقنامه عمق و تنوع همکاری های اقتصادی دو کشور را تقویت و گسترش می دهد.

این قرارداد در جریان سفر نارندرا مودی نخست وزیر هند به ژاپن با شینزو آبه نخست وزیر این کشور امضا شد.

بیانیۀ مشترک دوکشور اعلام کرد: ‘با توجه به تقویت همکاری های مالی و اقتصادی، دولت ژاپن و هند از توافق نامه ای برای صدور موافقت نامه مبادله دو جانبه به ارزش ۷۵ میلیارد دلار استقبال کردند.’

این بیانیه پس از نشست سالانه مودی و آبه در توکیو، منتشر شد. در این بیانیه آمده است: ‘قرارداد مبادله دو جانبه با ژاپن به ارزش ۷۵ میلیارد دلار، یکی از بزرگترین توافق های مبادله ای در جهان است.

بیانیه مذکور تاکید کرد که هند با پذیرش درخواست ژاپن، مبنی بر محدود کردن هزینۀ اجباریِ زیربنایی بانک های اروپایی حداقل به مدت پنج سال یا بیشتر و یا تا توسعۀ کامل این توافق، موافقت کرد.

وزارت دارایی هند اعلام کرد توافق نامه مبادله ارز باید به ثبات بیشتر در بازار ارز و سرمایه در هند کمک کند. این تسهیلات، میزان سرمایه مورد توافق را برای هند در صورت نیاز و زمانی که نیاز است، فراهم خواهد کرد. این فرصت همچنین در کاهش هزینه های سرمایه برای اشخاص هندی در هنگام دسترسی به بازار سرمایه خارجی کمک خواهد کرد.

در ادامۀ این گزارش آمده است با توجه به پتانسیل بی نظیر توسعه روابط بین دو کشور، مودی و آبه از نقاط قوت قابل توجهی که طی چهار سال گذشته به دست آمده است را مورد بررسی قرار دادند و چشم انداز مشترکی را برای آینده روابط هند و ژاپن ترسیم کردند. دو رهبر همچنان متعهد به ایجاد سود سهام جمعیتی هند و سرمایه و تکنولوژی ژاپن هستند تا بتوانند پتانسیل واقعی مشارکت اقتصادی هند و ژاپن را برای آینده ای موفق به دست بیاورند. در ادامۀ بیانیۀ مشترک دو کشور آمده است ‘در این راستا، هند از حمایت قوی ژاپن از ابتکارات تحول کلیدی مانند جنبشهای ‘ در هند بساز’، ‘مهارتِ هند’ و’عملیات هندِ پاک’ از طریق به اشتراک گذاری منابع و فن آوری های پیشرفته و بسیج فعال سرمایه گذاری های عمومی و خصوصی ژاپن، استقبال کرد.

این روزنامۀ پرتیراژِ چاپِ هند نوشت دو رهبر با بازبینیِ پیشرفت های حاصل شده در پروژه های مشترکِ دوکشور از جمله امضای تبادل ارز برای وام ین در پروژه قطار سریع السیر بمبئی- احمدآباد، که نماد مهم همکاری هند و ژاپن است، ابراز رضایت کردند. آنها همچنین از ادامه همکاری در پروژه های مترو که به توسعۀ دقیق شهرهای هند کمک می کند، استقبال کردند. هند همچنین از نقش ژاپن در ترویج اتصال از طریق پروژه های زیربنایی کیفیتی مانند کریدور حمل و نقل اختصاصی غربی و کریدور صنعتی دهلی-بمبئی قدردانی کرد. مودی و آبه از گسترش سرمایه گذاری مستقیم خارجی ژاپن در هند تحت عنوان ‘مشارکت ترویج سرمایه گذاری هند و ژاپن’، پیشرفت هایی که در شهرکهای صنعتی ژاپن و سایر طرح های موجود در نقشه راه توسعه سرمایه گذاری ژاپن- هند صورت گرفته است، استقبال کردند.

‘ اکونومیک تایمز’ افزود: هر دو رهبر از راه اندازی همکاریِ دیجیتالِ جامع هند و ژاپن با چشم اندازی برای توسعه اینترنت اشیا و هوش مصنوعی برای استفاده از مزایای اجتماعی آن استقبال کردند. همکاری نزدیک درموضوع مالکیت معنوی در دو کشور نیزمورد موافقت دو رهبر قرار گرفت. وزارت دارایی گفت که در قرارداد مبادله ارز، انتظار می رود که این موافقتنامه به جبران حساب های جاری و نوسانات روپیه کمک کند.

هند تنها کشوری است که با ژاپن نشست دوجانبه دارد و مودی این نشست را ‘ترکیبی برنده’ خواند و از ژاپن به عنوان مورد اعتمادترین شریک هند در ارتقای اقتصاد و تکنولوژی نام برد. هند هم غیر از ژاپن تنها با روسیه دیدار دوجانبه درسطح سران دارد.

پذیرایی ژاپن از مودی در جریان این دیدار منحصر بفرد بوده است به طوریکه آبه از مودی در اقامتگاه شخصی خود در تعطیلاتش در شهر یاماناشی استقبال و او را به شامی خصوصی دعوت کرد. مودی تنها رهبر جهان است که در این سطح در ژاپن مورد پذیرایی قرار گرفته است . بعد از آن هر دو رهبر با قطار به توکیو رفتند و گفتگوهایی را در مورد افزایش روابط دوکشور انجام دادند. شهر یاماناشی در ۱۱۰ کیلومتریه توکیو قرار دارد و با کوه معروف فوجی که ۳۷۷۶ متر ارتفاع دارد محصور شده است. دو رهبر از یک کارخانۀ تولید ربات صنعتی نیز بازدید کردند.

مودی در این سفر با جامعۀ هندی ها ژاپن در توکیو دیدار و صحبت و همچنین در چند نشست اقتصادی شرکت کرد. بدلیل اینکه آکی هیتو امپراتور ژاپن در طی سفر مودی در توکیو حضور ندارد، برنامه ای برای دیدار وی با مودی تدارک دیده نشده است. مودی پس از ضیافتِ شام آبه به دهلی باز خواهد گشت.

آبه در سفر سال گذشته خود به هند بواقع قدمی دیگر برای اجرایی کردن بخش دیگری از توافقات اقتصادی قبلی بین دو کشور در زمینه همکاری برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای ، ساخت خط ریلی جدید در هند با استفاده از قطار تندرو، گسترش همکاری های سایبری و همکاری های هسته ای غیر نظامی غیر برداشت.

ژاپن پیشتر با استناد به خودداری هند از تصویب معاهده بین المللی منع اشاعه هسته ای از همکاری های هسته ای با دهلی نو خودداری می کرد ولی تحلیلگران می گویند که مواضع توکیو دراین زمینه تاحدودی تعدیل شده است. حال قرار است ژاپن به چین در زمینه انرژی هسته ای غیرنظامی کمک کند که البته این امر مخالفت و نگرانی جدی چین و پاکستان را برانگیخته است که اولی رقیب ژاپن در شرق آسیا و دومی هم دشمن هند در جنوب آسیا است.

اجرای طرح ژاپن برای احداث خط آهن تندرو بین شهرهای بمبئی و احمدآباد به طول ۵۸۰ کیلومتر که در جریان سفر سال گذشتۀ وی کلید خورد و در واقع انقلابی در مناسبات سیاسی و اقتصادی منطقه ایجاد خواهد کرد.

مناسبات هند و ژاپن از زمان به قدرت رسیدن نارندرا مودی در دهلی نو و تلاش وی برای مقابله با نفوذ فزاینده چین در منطقه توسعه یافته است.

در حال حاضر ژاپن میلیونها دلار را به صورت طرح های سرمایه گذاری و عمرانی زیر ساختی به هند سرازیر کرده است تا با کمک به بهبود هر چه بیشتر زیر ساخت های اقتصادی این کشور به قدرت سیاسی آن نیز در منطقه بیافزاید.

آژانس همکاری های بین المللی ژاپن که در ۱۵۰ کشور دنیا فعالیت دارد هند را بزرگترین همکار خود می داند. این شرکت میلیاردها روپیه به هند وام داده است.

نکته قابل توجه در مورد سفر سال گذشتۀ آبه به هند آن است که او به جای سفر به دهلی نو مستقیما به شهر حیدرآباد در ایالت گجرات رفت تا بر عزم دومین اقتصاد قدرتمند آسیا برای گسترش همکاری های اقتصادی با سومین قدرت اقتصادی این قاره به منظور مقابله بر برتری چین به عنوان اولین قدرت اقتصادی و سیاسی جنوب شرق آسیا تاکید کند.

هدف دیدار دو روزه آبه در سال ۲۰۱۷ از هند افزایش سرمایه گذاری کشورش در طرح های عمرانی جاده سازی و همچنین ساخت زیرساخت برق در ایالت های شمال شرقی هند اعلام شد. اهمیت انتخاب این محل زمانی روشن می شود که توجه شود که برخی از ایالت های مذکور که در همسایگی چین قرار دارند مورد ادعای چین ارضی پکن هستند بطوریکه دولت چین ایالت آرانوچال پرادش را ‘تبت جنوبی’ می نامد. البته چین در برخی دیگر از ایالت های شمال شرقی هند هم ادعای مشابهی دارد مانند آنچه اخیرا در دوکلم که سالهای متمادی مورد مناقشه ارضی دو کشور بوده است اتفاق افتاد.

ناظران سیاسی ژئوپلیتیک منطقه، تقویت روابط دوستانه، توسعه تجاری و امنیتی به موازات روابط چین-پاکستان، استراتژی اعلامی خروج آمریکا به عنوان متعهد کلیدی دو کشور از شرق آسیا، تنش تجاری امریکا و چین را از موضوعات قطعی مکالمات دو رهبر می دانند اما کنجکاوند بدانند آیا گفتگویی در خصوص ایران و نیازمندی دو کشور ‘از منظر واردات نفت ایران’ به نفت این کشور در چارچوب یک رویکرد مشترک و با توجه به تحریم های نفتی جدید نیز در مذاکرات وجود داشته است.
ایرنا