ستاد ملی گردوخاک در حال تهیه مطالعه‌ای است که نشان داده است ایران حداقل ۲۵ میلیون هکتار ( ۸ درصد مساحت کشور ) کانون مستعد گردوخاک دارد.

اعتمادآنلاین|‎ نتایج یک مطالعه زیست‌محیطی جدید خبر نگران‌کننده‌ای را برای آینده کل ایران به همراه دارد. کشور ۲۵ میلیون کانون مستعد تولید گردوخاک دارد؛ چیزی حدود ۲ برابر مساحت کل انگلیس، ۳۲۰ برابر نیویورک و …

ستاد ملی گردوخاک در حال تهیه مطالعه‌ای است که نشان داده است ایران حداقل ۲۵ میلیون هکتار( ۸درصد مساحت کشور ) کانون مستعد گردوخاک دارد، البته نتایج نهایی این تحقیق تا چند ماه دیگر منتشر می‌شود و حتی این امکان وجود دارد تا وضعیت بسیار خطرناک‌تر از آمار اعلام شده باشد.

وضعیت خطرناک امروز، وضعیت ترسناک فردا

علی محمد طهماسبی، دبیر ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار، در این رابطه به خبرآنلاین گفت: «آخرین کاری که در این رابطه در کشور انجام شده بود مربوط به سازمان جنگل‌ها است، آنها توانستند با دیدگاه فرسایش و یک مطالعه زمین‌محور ۲۰/۲ میلیون هکتار اراضی مستعد گردوخاک را شناساسیی کنند. اما ما یک سال پیش شروع مطالعه این موضوع با استفاده از اطلاعات ماهواره‌ای و به عددی بیشتر رسیدیم که هنوز نهایی نشده است اما به نظر می‌رسد در هر صورت از عدد قبلی بیشتر باشد.»

تبدیل این اراضی مستعد گردوخاک به کانون‌های گردوخاک می‌تواند پیامدهای مختلفی هم به همراه داشته باشد، پیامدهایی که برخی از شهرهای کشور حالا هم با آن روبرو شده‌اند.

برای مثال چندی پیش معاون استاندار خوزستان هم هشدار داده بود که گردوخاک عامل اصلی ایجاد سیل مهاجرت از خوزستان است. گزارش‌ها نشان می‎‌دهد که برخی دیگر از استان‌های کشور مثل سیستان‌وبلوچستان هم با موجی از مهاجرت به علت گردوخاک شده‌اند.

البته در چند ماه گذشته به دلیل کاهش بحران‌ گردوخاک که بارندگی‌ها یکی از عوامل آن بود این وضعیت بهبود یافته است.

طهماسبی گفت: «بالاخره همه مناطق زیستی و اقتصادی کشور ما به این دلیل تحت خطر هستند، دیگر بحث جابه‌جایی جمعیت وجود دارد، ممکن است مناطقی خالی از سکنه شوند. در حوزه افتصاد هم بخش‌های مختلف آسیب می‌بینند. فرودگاه ها قطارها، کارخانه‌ها و … همگی نسبت به این پدیده آسیب‌پذیرند، همچنین در بخش کشاورزی هم خطرات زیادی وجود دارد برای مثال گزارش شده بود که در برخی مناطق کشور تولید زنبور عسل تا ۶۰ درصد کاهش پیدا کرده است. ابعاد این بحران در همه مناطق کشور بسیار گسترده است.»

وضعیت کجا خطرناک‌تر است؟

اما توزیع این اراضی مستعد گردوخاک به شکلی است که برخی از مناطق در خطر بیشتری برای روبرویی با چنین وضعیتی هستند.

مطالعه‌ای که حدود ۳ سال پیش توسط چند محقق چینی انجام شده بود، نشان می‌دهند که مناطق غربی، جنوب غربی و شرقی کشور در معرض اراضی مساعد گردوخاک بیشتری هستند. البته مناطق دیگر کشور هم در خطر روبرویی با این بحران هستند.

به همین دلیل در چند سال گذشته استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان به عنوان اولویت مقابله با گردوخاک معرفی شدند.

دبیر ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار، در این باره توضیح داد: شرق و جنوب شرق کشور ما در خطر زیادی هستند. سیستان‌وبلوچستان، کرمان، هرمزگان و خوزستان در گروه اول خطر بیشترین آسیب از گردوخاک هستند. در این مناطق هم از نظر وسعت و تعداد رخداد شرایط خطرناکی وجود دارد. ممکن است از نظر ارزش زیرساخت‌ها و جمعیتی وضعیت در این مناطق نامناسب نباشد، اما با این وجود همه اینها در خطر زیادی هستند.»

مناطقی که باید زودتر آنها را نجات بدهیم

اما گروه دومی هم وجود دارد که شاید در آینده با خطر بیشتری روبرو شوند. البته به گفته کارشناسان هنوز امکان نجات این مناطق وجود دارد.

طهماسبی در این رابطه توضیح داد: «وقتی می‌گوییم ۲۵ میلیون کانون مستعد گردوخاک وجود دارد، باید یاداور شویم که در برخی مناطق شدت کمتر است. اما این امکان وجود دارد که در آینده این مناطق به گروه‌های های بالاتر بپیوندند. اگر به این مناطق توجه نشود و از آنها مراقبت نکنیم، ممکن مناطق جدیدی هم درگیر گردوخاک بشوند.»

او افزود: «با تمرکز بیشتر روی مناطقی که در خطر هستند و پتانسیل خوبی هم از نظر حاصل خیزی دارند شاید نتیجه بیشتری بگیریم. چراکه مدیریت این مناطق هزینه کمتری دارند. قطعا نجات کسی که در مراحل آخر سرطان است هزینه زیادی دارد اما برای کسی که در مرحله ابتدایی است اوضاع بهتر است. به همین دلیل به نظر من باید روی مناطق کمتر تخریب یافته تمرکز کرد.»