به بهانه توسعه کشاورزی، چشم‌ها را بسته‌ ‌اند و اجازه احداث ۷۲ سد صادر شد، فلات مرکزی تهران تشنه است و عطشی تمام‌نشدنی برای بلعیدن آب سرشاخه‌های کارون دارد، طرح‌های انتقال آب زمانی مصوب شد که آورده رودخانه کارون درحدود ۴۰ درصد بیش از امروز بوده است، قرار نیست پروژه‌های انتقال آب دست از سر همین اندک منابع آبی کارون بردارد اما این‌بار نوبت به «ونک» است.هنگامی‌که رییس سازمان بیان می‌کند نباید کشور معطل محیط زیست شود، به پروسه محیط زیست هراسی دامن می‌زند

روزنامه قانون نوشت: درگذشته حجم آب، در رودخانه کارون، ۲۰ میلیارد مترمکعب بوده اما در سال‌های اخیر به ۱۴ میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده است.

پروژه‌های انتقال آب در کشور از سرشاخه‌های کارون بزرگ در حالی با نام آب شرب اجرا می‌شوند که به‌کام صنایع و کشاورزی هستند. مسئولان از یک سوی، مردم را به صرفه‌جویی در مصرف آب دعوت می‌کنند و از سوی دیگر با فریبکاری و تحت فشار لابی‌های سیاسی، تیشه به ریشه منابع آبی کشور می‌زنند.

در روزگاری که حتی دادستان تهران نیز به موضوع امنیتی شدن آب در برخی حوزه‌های کشور اعتراف می‌کند، شاهد صدور مجوز از سوی سازمان حفاظت محیط زیست برای پروژه انتقال آب به‌نام «ونک» هستیم. مجوزی که با اعتراض گسترده استادان، کارشناسان و فعالان محیط زیست کشور مواجه شده و برای نخستین بار نیز حتی صدای نمایندگان مجلس را درآورده است. مجوزی که ماهیت کلی سازمان را زیر سوال می‌برد و این پرسش مطرح می‌شود که آیا رییس پردیسان اطلاع دارد بر کدام صندلی تکیه زده است؟

بحران آب وارد مقوله امنیتی شده و برای آن در کمیسیون امنیت ملی کشور، کمیته ویژه‌ای تشکیل شده است. پس از این بود که برخی از مسئولان بحران آب را جدی گرفته و چشم‌های خود را روی واقعیت باز کرده‌اند.

جعفری‌دولت‌آبادی به‌تازگی درباره بحران آب گفته است:« کمبود آب موجب درگیری‌هایی در برخی استان‌های کشور شده است. اختلافات دو استان اصفهان و چهارمحال‌و‌بختیاری در رابطه با آب زاینده‌رود و حادثه شهر استانک جغتای درپی عملیات حفر چاه آب شرب در اراضی روستا رخ داده است. به منظور حل مشکل آب شرب تعدادی از روستاهای پایین دست، اهالی شهرستانک در اعتراض به عملیات حفر چاه، به ماموران انتظامی و وسایل نقلیه آن‌ها شدند که متاسفانه این حادثه منجر به فوت یک نفر شد».

فلات مرکزی تهران تشنه است و عطشی تمام‌نشدنی برای بلعیدن آب سرشاخه‌های کارون دارد. هرچه خواسته در این سال‌ها به او آب داده‌اند؛ یک روز کوهرنگ ۲ و روز دیگر کوهرنگ ۳ و چندین پروژه دیگر. براساس آمار درگذشته حجم آب در رودخانه کارون ۲۰ میلیارد مترمکعب بوده است اما در سال‌های اخیر به ۱۴ میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده است.

گویا قرار نیست پروژه‌های انتقال آب، دست از سر همین اندک منابع آبی کارون بردارد اما این‌بار نوبت به «ونک» است. پروژه‌ای که در استان چهارمحال‌و بختیاری با هدف انتقال آب از این استان به شهر رفسنجان در کرمان تعریف شده است. تمامی امید دوستداران و دلسوزان محیط زیست کشور به مخالفت سازمان محیط زیست کشور با این پروژه بود؛ امیدی که این روزها ناامید شده است.

انتقال آب به فلات مرکزی، سریال تکراری وزارت نیرو برای تامین آب در این منطقه است. در چند دهه اخیر فلات مرکزی توسعه‌ای اشتباه در بخش‌های کشاورزی و صنایع داشته‌ و توهم آب را در این منطقه به‌وجود آورده است. تمامی این پروژه‌ها به نابودی کارون بزرگ و در نهایت نابودی خوزستان ختم می‌شود.

براساس آمار منتشرشده دولت در خوزستان، پهناهای آبی خوزستان به یک‌سوم رسیده است؛ در حال حاضر کانون تولید گرد و غبار تنها تالاب‌های خشک‌شده نیستند. در حدود دو میلیون هکتار از اراضی کشاورزی که به دلیل کاهش منابع آبی بایر شده‌اند، تبدیل به کانون تولید گرد و غبار شده‌اند.ازیک سو، بارگذاری‌های غلط در فلات مرکزی به‌بهانه صنعت یا کشاورزی و از‌ سوی دیگر احداث چندین سد روی کارون، تیشه به ریشه منابع آبی ایران زده است.

هنگامی‌که پروژه‌های سدسازی و انتقال آب از سرشاخه‌های کارون اجرا می‌شد، هیچ‌گاه مسئولان تصور نمی‌کردند اجرای این پروژه‌‌ها از خوزستان، بهشت ایران‌زمین جهنمی بسازد که زندگی در آن برای ساکنانش غیرممکن باشد.

سازمان حفاظت محیط‌زیست با انتقال آب سرشاخه‌های کارون در استان چهار‌محال‌و‌بختیاری و سد ونک به دشت رفسنجان، واقع در کرمان موافقت کرده است. این پروژه برای تقویت کشاورزی در منطقه رفسنجان به طول ۶٣٧ اجرا می‌شود. شنیده‌ها حاکی از آن است که شرکت مهاب قدس به‌عنوان مشاور این پروژه انتخاب شده است.

محمد درویش، کارشناس محیط زیست به «قانون» درباره موافقت سازمان محیط زیست با پروژه انتقال آب ونک می‌گوید:« متاسفانه سازمان محیط زیست به‌جای آنکه براساس اصول مبتنی بر توسعه پایدار عمل کند و رفتارهای خردمندانه‌تری را از دستگاه‌های توسعه کشور بخواهد، با نگرشی کالامحور عمل می‌کند. هنگامی‌که رییس سازمان بیان می‌کند، محیط زیست نباید مشکلی برای توسعه کشور ایجاد کند؛ نباید کشور معطل محیط زیست شود، به پروسه محیط‌زیست‌هراسی دامن می‌زند. این نشان‌دهنده عدم درک مدیران کنونی حاکم بر پردیسان است. آن‌ها باید تصویری از محیط‌زیست به نمایش بگذارند که نشان‌دهنده بهبود کیفیت زندگی و توسعه پایدار است اما آن‌ها تلاش می‌کنند که با کاهش ملاحظات محیط زیستی به هر قیمتی به رشد اقتصادی برسند.

فارغ از اینکه این رشد اقتصادی در ارومیه، خوزستان، اصفهان و یزد شکست خورده است. به بهانه توسعه کشاورزی، چشم‌ها را بسته‌اند و اجازه احداث ۷۲ سد صادر شد.

اراضی کشاورزی به بیش از دو برابر افزایش یافت که برای حل بحران به‌وجود آمده، دولت مجبور به اختصاص ۲۰ هزار میلیارد برای احیای دریاچه ارومیه شد؛ چرا که تنش‌های محیط زیستی و مهاجرت‌های محیط زیستی، مشکلات اجتماعی ایجاد می‌کند».

محمد درویش ادامه می‌دهد:«طرح‌های انتقال آب زمانی مصوب شد که آورده رودخانه کارون درحدود ۴۰ درصد بیش از امروز بوده است. بحران‌هایی زیست محیطی فعلی در آن زمان وجود نداشته است. به چه بهایی می‌خواهیم بحران‌های جدید به‌وجود آوریم. اجرای پروژه‌هایی اینچنینی موجب افزایش کدورت بین اقوام ایرانی می‌شود و به این مساله دامن می‌زنیم».

دوریش با تاکید بر اینکه پروژه «ونک» با هدف تعادل بخشی به سفره‌های آب زیرزمینی اجرا می‌شود، بیان می‌کند:« تعادل‌بخشی هنگامی‌که چراغ سبز به توسعه کشاورزی در اراضی باغ‌های پسته رفسنجان نشان می‌دهیم، اجرا می‌شود. راه‌حل اصولی، ایجاد محدودیت کشت پسته در باغ‌های رفسنجان و با معرفی گزینه‌های جایگزین است. در واقع باید وابستگی معیشتی را به منابع آب و خاک در رفسنجان کاهش دهیم».

او درباره اظهارنظر کارشناسان محیط زیست سازمان درخصوص پروژه «ونک» می‌گوید: «کارشناسان محیط زیست که به‌صورت خصوصی با آن‌ها صحبت می‌کنم، مخالف طرح انتقال آب هستند اما به‌دلیل برخی از مسائلی که در سازمان محیط زیست به‌وجود آمده است، کارشناسان نمی‌توانند مواضع و نظرات خود را به‌صورت آشکار اعلام کنند اما نکته قابل توجه اینجاست که برای نخستین بار مجلس دراین‌باره از سازمان محیط زیست جلو زده است. تاکنون در تصمیم‌گیری‌های مجلس در حوزه محیط زیست نگران بوده‌ایم؛ چرا که در نظر آن‌ها ملاحظات بخشی، بسیار مهم‌تر از ملی بود اما درحال حاضر نمایندگان مجلس نگران عواقب تخریبی تصمیم‌های غیرکارشناسی در سازمان محیط زیست هستند و این نکته امیدبخش‌است. ۴۷ نماینده مجلس در نامه به رییس جمهور، تذکر کتبی درباره اجرای این طرح داده‌اند. آن‌ها گفته‌اند که پروژه ونک می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری در حوزه محیط زیست، اقتصادی و امنیت اجتماعی منطقه سمیرم به بار آورد».