ترقی‌خواهان خاورمیانه توافق سه‌جانبه برای عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و سودان را مردود اعلام کردند!

– توافق سودان و اسرائیل در واقع ترفند ترامپ برای جلب رأی در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بود

– حزب‌های کمونیست اسرائیل، سودان، و فلسطین سندیّت امضای نظامیان سودان در پای پیمان توافق با اسرائیل و آمریکا برای عادی‌سازی روابط سودان و اسرائیل را مردود شمردند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در اقدامی نمایشی در روز جمعه ۲ آبان (۲۳ اکتبر) اعلام کرد که سودان با برقراری صلح با اسرائیل موافقت کرده است و بدین ترتیب، این کشور گویا سوّمین کشور عربی است که در بخشی از معاملات میانجی‌گرایانهٔ امپریالیسم آمریکا از ماه اوت/مرداد، روابط خود را با اسراییل عادی می‌کند. ترامپ در حالی که وزیران و مشاوران اصلی‌اش او را همراهی می‌کردند، پس از تماس تلفنی سه‌جانبه‌ای با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ژنرال عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای حاکمیت سودان، و عبدالله حمدوک، نخست وزیر سودان، خبرنگاران را وارد دفتر خود کرد و گفت که “دولت اسرائیل و جمهوری سودان برای برقراری صلح توافق کرده‌اند.” اکثر تحلیلگران مسائل بین‌المللی این اقدام ترامپ را کوششی از روی درماندگی برای کسب اعتبار در کارنامهٔ بین‌المللی دولت خود در هفته‌های آخر کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا (که ۱۳ آبان روز رأی‌گیری نهایی بود) ارزیابی کردند.

دولت آمریکا در مذاکرات پنهانی مایک پومپئو با مقام‌های نظامی دولت سودان قول داده است که در صورتی که سودان طرح عادی شدن روابط با اسرائیل را امضا کند، آمریکا سودان را از فهرست کشورهای حامی تروریسم خارج و تهدید به محاکمهٔ سران دولت دیکتاتوری پیشین در دیوان کیفری بین‌المللی را از دستور کارش خارج خواهد کرد.

نتانیاهو در گفت‌وگوی تلفنی با ترامپ گفته بود: “ما تحت رهبری شما، دایرهٔ صلح را به‌سرعت گسترش می‌دهیم.” ترامپ در پاسخ با اشارهٔ غیرمستقیم به عربستان سعودی و مصر گفته بود: “کشورهای بیشتری در راه هستند.” حمدوک نیز گفته بود: “ما بسیار مشتاقانه منتظریم تا روابط سیاسی و اقتصادی محکمی بین مردم خود و بقیهٔ جهان برقرار کنیم.” البرهان رئیس‌جمهور موقت سودان هم تأکید کرد: “متشکرم آقای رئیس جمهور ترامپ؛ متشکرم آقای نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو، مایک [پومپئو، وزیر امور خارجی آمریکا]، متشکرم، زیرا شما از آغاز در کنار ما بودید.”

سودان در پی پخش بیانیهٔ مشترک بین آن کشور و اسرائیل و آمریکا، توافق مذکور را به طور علنی در تلویزیون دولتی سودانی نیز تأیید کرد: “سودان و اسرائیل توافق کردند که روابط خود را عادی نمایند و به خصومت بین خود پایان دهند.” البته مشخص نشده است که در چه زمانی، اسرائیل و سودان سفارتخانه‌های خود را در کشورهای یکدیگر باز خواهند کرد.

تشکیلات خودگردان فلسطین در روز جمعه ۲ آبان اعلام کرد که عادی‌سازی یک‌جانبهٔ روابط بین کشورهای عربی و اسرائیل را “محکوم می‌کند و مردود می شمارد.” در اسرائیل، جبههٔ دموکراتیک برای صلح و برابری این توافق را به دلیل نادیده گرفتن طرف فلسطینی و ادامهٔ اشغال سرزمین‌های عربی-فلسطینی توسط اسرائیل محکوم کرد و گفت که فقط با ایجاد کشور فلسطین می‌توان به صلح واقعی در منطقه دست یافت.

آیدا توما سلیمان، عضو رهبری حزب کمونیست اسرائیل و از اعضای ائتلاف فهرست مشترک در پارلمان آن کشور، با انتقاد از توافق سودان-آمریکا-اسرائیل، ترامپ و نتانیاهو را رهبران دارودسته‌ای جنایتکار در منطقه توصیف کرد. او گفت: “نتانیاهو و ترامپ یک کارتل جنایی منطقه‌یی را اداره می‌کنند: هنگامی که مشغول فروش سلاح نیستند، کشورها را با تهدید وادار به عادی‌سازی روابط می‌کنند، همان‌طور که اکنون در مورد سودان اتفاق افتاد. همهٔ اینها با هدف کمک به موقعیت دولت کنونی آمریکا در انتخابات آتی [ریاست‌جمهوری] است.” به گفتهٔ توما سلیمان، “چنین توافقی بین اسرائیل و یک کشور دوردست، باعث پیشرفت صلح یا رفاه برای مردمان ساکن منطقه نخواهد شد. این نمونهٔ دیگری از قربانی کردن فلسطینی‌ها است. فقط با پایان یافتن اشغال و استقرار دولت فلسطین می‌توان به صلح واقعی و پایدار در خاورمیانه دست یافت.”

اُفر کسیف، نمایندهٔ کمونیست پارلمان اسرائیل و عضو فهرست مشترک از جبههٔ دموکراتیک برای صلح و برابری گفت: “محور شرارت ترامپ و نتانیاهو را داریم” که سعی دارد ” از طریق رشوه دادن به رژیم‌های عقب‌مانده، [کاری کند که آنها] اشغال اسرائیل را به رسمیت بشناسند… این توافق‌ها جلوی ریختن حتیٰ یک قطره خون را نخواهند گرفت، و در واقع برعکس: همکاری نتانیاهو و ترامپ و دوستی آنها با دیکتاتورها، موجب خون‌ریزی بیشتر در اسرائیل، فلسطین، و دیگر نقاط جهان خواهد شد.”

در خارطوم، این تصمیم سران دولت موقت سودان، شورای حاکمیت و دولت موقت را در تقابل با حزب‌های سیاسی نیروهای مؤتلف در جبههٔ ”آزادی و تغییر“(ائتلاف حاکم) قرار داد. مخالفان توافق اخیر اصرار دارند که این تصمیم قانونی نیست زیرا توسط دولتی انتقالی، و نه دولتِ منتخب مردم، اتخاذ شده و مورد تأیید پارلمان نیز نیست.

ائتلاف “نیروهای آزادی و تغییر” سودان با صدور بیانیه‌ای روند عادی‌سازی روابط سودان و اسرائیل را محکوم کرد و اظهار داشت که این ائتلاف به سیاست فعلی خود در حمایت از مبارزات مردم فلسطین برای ایجاد کشوری مستقل به پایتختی اورشلیم ادامه خواهد داد. این ائتلاف متعهد شد که مردم سودان را برای مبارزه با دولت در اجرای برنامه‌هایی که مخالف منافع ملی مردم سودان است، بسیج کند.

حزب کمونیست سودان نیز مخالفت خود را با توافق عادی‌سازی روابط با اسرائیل که توسط رهبران نظامی صورت گرفته، اعلام کرد. رفیق کمال کرار، عضو کمیتهٔ مرکزی حزب کمونیست سودان، با تأکید بر خطر این توافق و تأثیر منفی آن بر انقلاب مردم سودان، گفت: “این توافق به طور کلی مردود و غیرقابل‌قبول است.” کرار در کنفرانس مطبوعاتی روز شنبه ۴ آبان/۲۴ اکتبر اظهار داشت: “تصمیم به عادی‌سازی روابط [سودان] با اسرائیل باعث جدایی میان مردم وسبب به وجود آمدن مشکلاتی میان حکومت و حامیان سیاسی آن از یک سو، و توده‌های مردم انقلابی از سوی دیگر خواهد شد… این اقدام باعث دوام و نفوذ نظامیان در دستگاه اجرایی حکومت خواهد شد.” وی در ادامه، با اشاره به نقش ژنرال عبدالفتاح برهان (رئیس شورای فرماندهی) در توافق عادی‌سازی روابط با اسرائیل اضافه کرد: “برهان به مثابه نوک تیز سلاحی علیه انقلاب عمل می‌کند و این اقدام نشان دهندهٔ بسط سلطهٔ نظامیان بر حکومت و مردم است، در حالی که روابط خارجی کشور جزو مسئولیت‌ها و وظایف شورای وزیران است.” کرار به واکنش حزب کمونیست به این تصمیم اشاره کرد و گفت: “موضع ما مبارزه با این توافق با استفاده از همهٔ اَشکال مبارزه، از جمله مبارزهٔ انقلابی است… ما موضع خود را به اطلاع شورای مرکزی ‘نیروهای آزادی و تغییر’ خواهیم رساند، و در صورت اتفاق‌نظر میان همهٔ نیروها، به‌اتفاق علیه آن اقدام خواهیم کرد. در غیر این صورت، موضع [حزب] خود را به صورت بیانیه به اطلاع مردم خواهیم رساند.”

حزب کمونیست سودان در روز سه‌شنبه ۶ آبان/۲۷ اکتبر، در کنفرانسی مطبوعاتی، موضع خود را مبنی بر محکومیت اعلامیه‌های اعضای نظامی شورای حاکمیت، که سعی در تحمیل روند عادی‌سازی تحت عنوان سیاستِ دولتی دارند، تأیید کرد. دبیر سیاسی کمیتهٔ مرکزی حزب بر لزوم انجام اقدام‌های گسترده برای دفاع از دستاوردهای دسامبر ۲۰۱۹ و شکست دادن تلاش‌های ضدانقلابی برای تغییر مواضع تاریخی ضدامپریالیستی اکثریت مردم سودان، تأکید کرد. علاوه بر این، وی خواستار افزایش همبستگی با مردم فلسطین در مبارزهٔ آنها با اشغالگری اسرائیل و ایجاد کشور مستقل خود به پایتختی اورشلیم شد.

“اتحاد توافق ملی”، که حزب کمونیست سودان (SCP)، یکی از برجسته‌ترین احزاب عضو آن است، نیز این توافق را رد کرد. این ائتلاف سیاسی طی بیانیه‌ای اعلام کرد: “ما هرگونه عادی‌سازی روابط با حکومت صهیونیستی را رد می‌کنیم و هر تصمیمی راجع به عادی‌سازی روابط را که بدون مجوز از شورای قانون‌گذاری منتخب مردم گرفته شود، به‌ویژه با توجه به عدم حضور کامل مردم و نمایندگان آنها، رد می‌کنیم.” حزب کمونیست سودان بر اساس “همبستگی با مردمی که تحت ستم و آزار و در مبارزه برای آزادی و دموکراسی قرار دارند” بر موضع خود مبنی بر رد عادی‌سازی روابط با اسرائیل ایستاده است. حزب کمونیست سودان تأیید می‌کند که هرگونه توافق با اسرائیل تا زمان دستیابی فلسطینی‌ها به راه‌حل عادلانه برای هدف‌های خود، مردود است.

در سودان چه می گذرد؟

رفیق فتحی الفاضل، عضو هیئت سیاسی حزب کمونیست سودان، که اخیراً سفری به اروپا داشت، در پاسخ به سؤال نمایندهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران در مورد شرایط کنونی کشور سودان گفت: “در حال حاضر دو مرکز اصلی قدرت وجود دارد: بخش نظامیان در شورای حاکمیت و ‘نیروهای آزادی و تغییر’. ارتش و ژنرال برهان و افرادش در اساس ادامهٔ رژیم قبلی‌اند. مأموریت اصلی آنها متوقف کردن پیشرَوی مردم در مسیر دستیابی به حکومتی کاملاً غیرنظامی به منظور اجرای عهدنامهٔ ژانویه ۲۰۱۹ است که بر پایهٔ آن، همهٔ نیروهای مخالف در آن زمان برای سرنگونی البشیر و یارانش و برای برچیدن و انحلال آن رژیم توافق کردند.

“پیرامون این موضوع‌هاست که رودررویی‌های سیاسی در سودان ادامه دارد. بین بخش نظامی و نیروهای رادیکال، در داخل و خارج ‘نیروهای آزادی و تغییر’، نیروهای متشکل سیاسی و مدنی و سازمان‌های متعددی وجود دارند که ممکن است مواضع خود را با توجه به تحولات موجود تغییر دهند…

“در اینجا باید به این نکته اشاره کرد که در حالی که نهادهای سرکوبگر دولتی هنوز تحت کنترل ارتش هستند، نیروهای رادیکال در جبههٔ ‘نیروهای آزادی و تغییر’ در اتحاد با ‘کمیته‌های مقاومت’ و ‘اتحادیهٔ مشاغل حرفه‌یی’ با کنترل کردن خیابان‌ها، خواهان اجرای کامل برنامهٔ حداقل ‘نیروهای آزادی و تغییر” هستند: حل بحران اقتصادی با حرکت کردن در مسیری جدید و با ترکیبی اقتصادی است که بخش دولتی بخش اصلی آن را تشکیل دهد، تحویل البشیر و همهٔ کسانی که تحت تعقیب دیوان کیفری بین‌المللی هستند، محاکمهٔ مجرمان قتل‌عام ۳ ژوئن (۲۰۱۹)، دستیابی به صلح همه‌جانبه‌تر، دموکراتیک‌تر، و عادلانه‌تر در دارفور، کردوفان جنوبی، و نیل آبی، با مشارکت همهٔ نیروهای آسیب‌دیده از جنگ داخلی و همهٔ احزاب سیاسی… “در واقع، اکنون هیچ اتحادی حاکم نیست. دولتِ غیرنظامی انتقالی و به‌ویژه نخست‌وزیر به‌راحتی دستورالعمل‌های صندوق بین‌المللی پول را دنبال می‌کنند و بیشتر مُجری سیاست‌های بخش نظامی حاکمیت‌‌اند. این احتمال کاملاً وجود دارد که حمدوک با فشار از پایین، مانند تظاهرات توده‌یی و فشار نمایندهٔ سازمان ملل، نوید بدهد که به خواست‌ها توجه خواهد کرد، ولی زمانی که این امر موقعیت نظامیان را به خطر اندازد، مسیر خود را تغییر خواهد داد. این نیز درست است که مبارزه ادامه خواهد یافت، و لازم است که هر مسئله‌ای با عزم راسخ و اقدام توده‌یی به نتیجهٔ مثبت برسد…

“همه‌گیری وکورونا و محدودیت‌های اعمال شدهٔ بهداشتی هم بر اقدام‌های گستردهٔ خیابانی مردم تأثیر گذاشته است و هم طبقات ضعیف اجتماعی را از نظر اقتصادی و بهداشتی-درمانی تحت فشار قرار داده است.”

نامهٔ مردم