در حالی که به علت یکجانبه گرایی های دولت آمریکا روابط واشنگتن با چین سردتر از هر زمانی است چین و روسیه گرمترین سال‌های مناسبات دوجانبه را تجربه می‌کنند پیامی آشکار از سوی دو کشور برای آن‌هایی است که در آمریکا کماکان چین را یک تهدید می‌پندارند.

به گزارش ایرنا، مانع تراشی های سیاسی، امنیتی و اقتصادی دولت دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا ضد چین به همان نسبت که مناسبات را به پایین‌ترین سطح رساند باعث شد تا چین و روسیه هر روز گام‌های بلندتری برای تقویت مناسبات راهبردی بردارند آن‌ها تبادلات را افزایش دادند و مناسباتی قوی در عرصه های سیاسی، اقتصادی و نظامی برقرار کردند و متفقا از یکجانبه گرایی واشنگتن انتقاد و ابزار انزجار کردند.

با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا به رهبری «جو بایدن» بار دیگر این مساله که روابط سه جانبه چین، روسیه و آمریکا با چه تغییراتی روبرو خواهد شد، مورد توجه کشورها و تحلیلگران قرار گرفته است بخصوص آنکه بایدن مسکو را بزرگترین تهدید برای امنیت ملی آمریکا می‌داند و مدعی رقابتی راهبردی و دشوار با چین است.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد که برای چین و روسیه تقویت روابط راهبردی یکی از راه‌ها و ابزارهای لازم برای مقابله با فشارهای فزاینده آمریکا است و چنانچه این فشارها افزایش یابد، چین و روسیه نیز گام‌هایشان را برای همکاری‌های بیشتر مستحکم‌تر خواهند کرد و با قدرت و اقتدار بیشتری در مقابل یکجانبه گرایی آمریکا قد علم خواهند کرد.

بتازگی «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین در گفت و گوی تلفنی با «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه گفت: به رغم هر فراز و فرودی در عرصه بین‌المللی، روابط پایدار چین و روسیه باید پایدارتر باشد.

وانگ گفت: آمریکا هنوز دست از یکجانبه گرایی و تحریم‌ها برنداشته است این کشور خلاف گرایش‌های موجود جهانی حرکت می‌کند این‌ها ننگ بزرگی برای دنیای امروز است.

لاوروف نیز ضمن ابراز مخالفت شدید با اقدامات آمریکا بر مقابله با تکروی‌های این کشور تاکید کرد: چین و روسیه باید در برابر فشارها و سرکوب‌های آمریکا مقاومت کنند و برای حفاظت از منافع مشترک و حفظ ثبات و همکاری بین‌المللی، تلاش‌های مشترک داشته باشند.

«یانگ جین» از محققان موسسه مطالعات روسیه، اروپای شرقی و آسیای میانه در آکادمی علوم اجتماعی چین می‌گوید: خصومت ایالات متحده با چین و روسیه تغییر نخواهد کرد حتی اگر واشنگتن اولویت هایش را تغییر دهد.

او ادامه داد: روابط چین و روسیه در بهترین شرایط تاریخی قرار دارد این فقط به دلیل فشارهای فعلی آمریکا نیست بلکه مقتضای زمانه و مطابق منافع اساسی دو کشور است از پایان جنگ سرد تا کنون، دو کشور تغییراتی را در وضعیت بین‌المللی تجربه کرده‌اند اما به طور فزاینده روابط را تحکیم نموده اند فشارهای آمریکا قطعاً همکاری چین و روسیه را در زمینه های نظامی و امنیتی تسریع می کند.

همچنین در روزهای اخیر نیروهای هوایی چین و روسیه پس از اولین همکاری مشترک در سال ۲۰۱۹ میلادی، دومین گشت مشترک راهبردی هوایی خود را در منطقه آسیا و اقیانوسیه برگزار کردند جنگنده ها و هواپیماهای نظامی چین و روسیه شامل بمب افکن های راهبردی اچ ۶ کی و تی یو – ۹۵ وارد دریای ژاپن شدند منطقه ای که روسیه به دلیل حضور آمریکا از نظر امنیتی به آن توجه زیادی مبذول می دارد و برای چین نیز اهمیت بالایی دارد. چین و ژاپن در دریای شرقی دارای اختلافات ارضی هستند همچنین تنگه میاکو در منطقه شرقی جزیره تایوان با پایگاه نظامی ایالات متحده در اوکیناوا فاصله زیادی ندارد.

روزنامه گلوبال تایمز چین می‌نویسد: برخی از کارشناسان آکادمی علوم نظامی چین گفته‌اند که این یک هشدار واضح برای آمریکا است. بازدارندگی نظامی چین و روسیه می تواند حتی متوجه مناطقی در نزدیکی پایگاه های نظامی آمریکا در منطقه باشد.

مثال دیگر در زمینه نظامی که اعتماد راهبردی سطح بالای طرفین را نشان می دهد این است که چین و روسیه در آذرماه امسال توافقنامه اعلان پرتاب های موشکی را که ۱۱ سال قبل (اکتبر ۲۰۰۹ ) امضا کرده بودند، تمدید کردند.

با این حساب چین و روسیه در سال های اخیر نه تنها در منطقه آسیا-اقیانوسیه، بلکه در اقیانوس هند، خاورمیانه و آسیای میانه، عملیات نظامی مشترکی برای مبارزه با دزدی دریایی، حفاظت از صلح و ثبات جهان و محافظت از امنیت سایر اعضای منطقه ای انجام داده اند اینها گام هایی در راستای به چالش کشیدن هژمونی آمریکا محسوب می شود.

روزنامه گلوبال تایمز در این باره نوشته است: دسامبر ۲۰۱۹ (آذر ۹۸) چین، روسیه و ایران در میانه تشدید تنش های آمریکا با ایران یک مانور مشترک دریایی سه روزه در خلیج عمان برگزار کردند در مورد سوریه نیز چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد همکاری دیپلماتیک دارند تا از مداخلات غرب جلوگیری کنند.

چین و روسیه همچنین برای دفاع از منافع اصلی و نگرانی های راهبردی خود، هماهنگی نزدیک و قاطعانه دارند برای نمونه در موضوع تایوان روس ها از مواضع چین حمایت می کنند و پکن در سوریه و یا شبه جزیره کریمه مدافع اقدامات روسیه و مخالف تحریم های آمریکا است.

«وو داخویی» استاد روابط بین الملل و متخصص در مناسبات چین و روسیه در دانشگاه چینگ هوا در پکن می گوید: غرب در برخورد با روسیه و چین استانداردهای دوگانه دارد به عنوان مثال، آمریکا متحدان زیادی در آسیا و اروپا دارد و در کشورهای دیگر پایگاه نظامی احداث کرده و تسلیحات آرایش می دهد اما همچنان این دو کشور را تهدید می کند و همکاری نظامی آنها را نیز مورد انتقاد قرار می دهد این یک سیاست غیرمنصفانه و غیر منطقی است.

رسانه های روسیه چندی قبل از قول «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه نوشتند که اتحاد نظامی چین و روسیه “امکان پذیر است”، هرچند به طور کلی هر دو طرف “نیازی به آن ندارند.

کارشناسان چینی بر این باورند که روسیه احساس می‌کند تهدیدهای ایالات متحده بیشتر خواهد شد، بنابراین می‌خواهد به آمریکا و متحدانش هشدار دهد تا از تحریکات احتمالی غرب جلوگیری کنند.

«وو» گفت که بایدن روابط ایالات متحده با اروپا را بهبود خواهد بخشید و ناتو کماکان به دنبال تقویت استقرار نظامی در غرب و جنوب غربی روسیه خواهد بود و به این معنا روسیه با چالش‌های بیشتری در همسایگی خود روبرو خواهد شد و نیاز بیشتری به حمایت چین خواهد داشت.

«لی هایدونگ» استاد موسسه روابط بین‌الملل دانشگاه امور خارجه چین اظهار می‌دارد که اتحاد نظامی شاید مد نظر چین و روسیه نباشد اما مشارکت راهبردی در دستور کار است اینکه دو طرف بتوانند از پس چالش‌های مشترک برآمده و منافع خود را تأمین کنند.

برای مثال وقتی چین و هند شاهد تنش در روابط هستند، روسیه می‌تواند به عنوان یک میانجی عمل کند. اما اگر روسیه متحد چین باشد، هند مجبور می‌شود از روسیه دوری کرده و به آمریکا نزدیکتر شود یا وقتی روسیه با اوکراین یا برخی از اعضای اتحادیه اروپا دچار مشکل می‌شود، چین می‌تواند میانجیگری کند ولی اگر دارای اتحاد نظامی با روسیه داشته باشد، موفق به ورود به این عرصه‌ها نخواهد شد. در واقع اتحاد نظامی الگوی منسوخ و بسیار انعطاف ناپذیری از همکاری بین قدرت های بزرگ است.

همکاری چین و روسیه نه تنها در زمینه نظامی و امنیتی بلکه در قلمروهایی نظیر اقتصاد ، سیاست، دیپلماسی، فرهنگ، علم و فناوری و بهداشت عمومی بسیار انعطاف پذیر و جامع و در پاره ای موارد بسیار متمرکز است همانطور که در اجلاس سالانه سازمان همکاری شانگهای در آذر ماه، رهبران دو کشور چین و روسیه به همراه دیگر کشورهای عضو توافق کردند که در زمینه تولید و توزیع واکسن کووید ۱۹ و توسعه اقتصاد دیجیتال همکاری کنند.