در کشور شیلی که مدت‌زمانی طولانی به‌منزله پرچم‌دار بازار آزاد در آمریکای لاتین شهره بود، امروز دو زن جوان از اعضای حزب کمونیست شیلی توجه بسیاری را در محفل‌های دولتی به‌خود جلب کرده‌اند.

“کاملیا ولیهو” و “کارول کاریولا”، دو عضو مجلس شیلی، که هشت سال پیش در مقام رهبران جنبش دانشجویی به‌شهرت رسیدند، به‌تازگی لایحه‌ای را به‌نام اصلاح قانون کار به کنگره ارائه کرده‌اند که از حمایتی گسترده‌ در جامعه برخوردار شده است چندان که این دو قانون‌گذار کمونیست را در رویارویی با رئیس جمهور راست‌گرای این کشور، سباستین پینرا، قرار داده است.

در این لایحه طرحی پیشنهاد شده است که حداکثر کار هفتگی را از ۴۵ ساعت به ۴۰ ساعت کاهش می‌دهد. رئیس جمهور این لایحه را خلاف قانون اساسی می‌داند و سوگند خورده است که در صورت تصویب آن را به دادگاه کشانده و با آن بجنگد. او به‌سختی می‌کوشد تا طرح پیشنهادی خود را به پیش ببرد و به‌تصویب برساند.

از دیدگاه میلیاردر ۶۹ ساله، سباستین پینرا، که در دورهٔ دوم ریاست جمهوری‌اش به‌سر می‌برد، امروز یکی به‌دو کردن درباره حق و حقوق کارگری و بن‌بست‌ها در مجلس با آنچه که او در این برههٔ زمانی پیش‌بینی می‌کرد همخوانی ندارد. او که در اواخر ۲۰۱۷ دوباره انتخاب شد، وعده‌اش پیاده کردن اصلاحاتی عمده‌ است که رونق اقتصادی را به‌دنبال خواهد داشت. اکنون انتظار می‌رود رشد اقتصادی همراه با درجا زدن لایحه‌های مهم مالیاتی و بازنشستگی در مجلس از تب و تاب بیفتند و آن هم درست هنگامی که جنگ تجاری میان ایالات متحده و چین کاهش قیمت مس، یکی از صادرات برتر این کشور، را باعث شده است.

ماکارنا لوبوس، معاون وزیر دارایی دولت پیشین میشل باچلت، در مصاحبه‌ای با رادیو پاوتا بلومبرگ، گفت: “دولت باید با بهره‌گیری از سرمایه سیاسی‌اش برنامهٔ کار خود را اجرایی کند. اما به‌جای آن، این برنامه به کنار گذاشته می‌شود.”

وضع اقتصاد هم اکنون نشانه‌های ناپایداری‌اش را با کاهش شاخص پیش‌بینی رشد برای سال ۲۰۱۹ از ۳/۶ درصد به ۲/۸ درصد در آغاز سال از سوی بانک مرکزی بروز داده است. در سال جاری معیار کشور شیلی با شاخص قیمت سهام انتخابی حدود ۶ درصد افت را نشان می‌دهد، در حالی که شاخص بازار نوظهور، وابسته به روابط بین‌المللی در آمریکای لاتین، تغییرهایی اندک را تجربه کرده است.

اعتراض‌های دانشجویی

در شیلی، طبق قانون، رئیس جمهور می‌تواند در انتخاب موضوع‌هایی که در مجلس به‌بحث گذاشته می‌شوند نظر تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. برای همین هم انجام مناظره دربارهٔ لایحه مطرح شده از سوی دو نمایندهٔ کمونیست مجلس بیش از پیش تعجب‌آور است.

کاملیا ولیهو ۳۱ ساله و کارول کاریولا ۳۲ ساله را می‌توان ترجمانی از الکساندریا اوکازیو کورتز، نماینده چپ‌گرای نیویورک در کنگره ایالات متحده درنظر گرفت که در این کشور به یک ستاره تبدیل شده است. نام کاملیا ولیهو در دوره اول ریاست جمهوری پینرا با هدایت و رهبری تظاهرات دانشجویان بر ضد نظام آموزشی شیلی بر سر زبان‌ها افتاد. صدها هزار نفر از مردم با شرکت در تظاهرات ناخشنودی‌شان را از نابرابری موجود در نظام آموزشی شیلی نشان دادند.

واکنش پینرا در برابر این اعتراض‌ها، انجام  تغییر و تحول در کابینه و افزایش بیشتر سهمیه مالی برای نظام آموزشی بود، اما این اقدام‌ها دانشجویان را آرام نساخت. درجه محبوبیت پینرا رو به کاهش گذاشت درحالی که کاملیا ولیهو به چهرهٔ موفق حزب کمونیست تبدیل شد و توده‌ها از او پشتبانی کردند. نظرسنجی‌ها در ۲۰۱۱ نشان می‌دهند که کاملیا ولیهو حتا از میشل باچلت، رئیس جمهور چپ‌گرای پیشین، یا از ترانه‌ساز و خواننده انقلابی “ویولتا پارا” بیشتر ستوده می‌شود.

کارول کاریولا، کنش‌گر جوان دیگر عضو حزب کمونیست، هم در آن زمان در رهبری جنبش دانشجویی جای گرفت و همراه با کاملیا ولیهو به‌نمایندگی از این جنبش دورر دنیا سفر کرد. آنان در سال ۲۰۱۴ به مقام معاونت مجلس نمایندگان کنگره انتخاب و به جناحی از سیاستمداران قدرتمند چپ و مخالفان سرسخت پینرا تبدیل شدند.کنت بانکر، کارشناس سیاسی شیلیایی، اظهار داشت: “ولیهو همانند اوکاسیو کورتز جوانی است در جبهه مخالفان که منتقد جدی و آشتی ناپذیر دولت محسوب می‌گردد و می‌داند کدام موضوع‌ها را برای مناظره در دستورکار کنگره بگنجاند.”

هدف لایحه ولیهو/ کاریولا کم کردن از حجم کار کارگران است که این کشور از نظر ساعت‌های کار بین اعضای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در رتبه ششم قرار دارد. هدف قانون‌گذاران نیز افزایش بهره‌وری و بالا بردن سطح کیفی زندگی، همسان با کشورهایی اروپایی همچون فرانسه است که با راه‌کارهایی مشابه دستاوردهایی مثبت کسب کرده‌اند. این لایحه در مجلس نمایندگان به‌تصویب رسیده است و بنا بر نظرسنجی‌ای قابل‌اعتماد از پشتیبانی ۷۴ درصد مردم برخوردار است. اکنون پیش از اینکه لایحه به مجلس سنا فرستاده شود نخست باید “بحث‌های ویژه‌ای” در باره آن انجام گیرد.

شرایط اضطراری برای رأی

پینرا نیز که برطبق “کادم” تنها از ۳۴ درصد محبوبیت برخوردار است، لایحهٔ اصلاحی خودش را در ارتباط با قانون کار به مجلس داده است. در این لایحه، قراردادها انعطاف‌پذیرتر و کاستن ساعت‌های کار به ۱۸۰ ساعت در ماه یا با میانگین ۴۱ ساعت در هفته پیشنهاد شده است. این لایحه مدتی در صحن مجلس معطل مانده بود که وزیر کار رییس جمهور در ماه گذشته اعلام کرد این لایحه به‌صورت دوفوریتی دوباره به مجلس فرستاده خواهد شد تا نمایندگان مجلس هر چه زودتر و در تاریخ مشخصی به آن رأی دهند.

نهادهای بازرگانی و تجاری یکسره در برابر لایحه ولیهو/کاریولا صف‌آرایی کرده‌اند و می‌گویند این لایحه پیشنهادی به بهره‌وری و بازدهی کار آسیب می‌رساند و هزینه کار را برای شرکت‌های محلی تا ۱۲ درصد افزایش خواهد داد. ریکاردو کابایرو، اقتصاددان تحصیل‌کرده در دانشگاه ام‌آی‌تی ایالات متحده، در مصاحبه‌ای با نشریه لا ترسرا، درباره این لایحه می‌گوید: “مردم شیلی می‌خواهند طبق قانون کار فرانسه کار کنند و رشدی مانند آسیای جنوب شرقی داشته باشند. چنین خواستی عملی نیست. باید یکی از آن دو را انتخاب کرد.

به‌گفتهٔ پاتریشیو ناوویا، استاد علوم سیاسی دانشگاه نیویورک، یکی از راه‌هایی که رییس جمهور در پیش بردن طرح خود، پشتیبانی دولتش از بخش‌هایی از لایحه عرضه شده از سوی کمونیست‌ها و سپس افزودن آن‌ها به طرح قراردادهای کار انعطاف‌پذیر خودش به‌منزله مبادله‌ای پایاپای در دست و پا کردن رأی برای طرح‌های کلیدی دیگر مانند بازسازی قانون مالیات می‌تواند ‌باشد. او در ادامه می‌گوید: “لیکن پینرا به‌احتمال زیاد انجام چنین عملی را کرنش به حزب کمونیست می‌بیند و ازاین‌روی علاقه‌ای به انجامش ندارد. ”

بانکر می‌گوید خیره‌سری رییس جمهور در مجلسی که از سوی مخالفانش اداره می‌شود می‌تواند اثر سیاسی و همین‌طور اقتصادی‌ای منفی داشته باشد. در واکنش مردم شیلی به این طرح‌ها همچنان توانی نهفته‌ وجود دارد که می‌تواند موجب به این سو و آن سو کشاندن مردم در زمان انتخابات گردد. توفانی کامل در پیش است که می‌تواند میزان محبوبیت دولت را کم و زیاد کند. در هوایی ناسازگار، دولت باید چیزی را در عملکرد خود تغییر دهد و این تغییر می‌تواند گفتگو با جبهه مخالف باشد.

نامۀ مردم