پایگاه خبری «دویچه وله» آلمان در تحلیلی با اشاره به حجم گسترده قراردادهای اقتصادی مصر و روسیه با طرح این پرسش که این همکاری ها چه تبعاتی بر روابط اقتصادی مصر با شرکای غربی اش دارد؟ نوشت: اقتصاد مصر با همکاری روسیه و کشورهای «بریکس» طی چند سال آتی احیا می شود.

تحلیل دویچه وله درمورد احیای اقتصاد مصر در کانال همکاری با روسیه و بریکس

این پایگاه خبری آلمان نوشته است: مصر و روسیه قراردادهای اقتصادی بزرگی به ارزش ده ها میلیارد دلار در بخش های زیرساختی، انرژی و صنعت امضا کردند. آثار احتمالی این قراردادها بر اقتصاد مصر و نیزعواقب آن بر روابط اقتصادی قاهره با سایر شرکای غربی اش چیست؟

قراردادهای پوتین در قاهره به معنای کاهش نقش آمریکا در این کشور است؟

دویچه وله در ادامه تحلیل خود می نویسد: قرار داد ساخت نیروگاه هسته ای «الضبعه» به ارزش بیش از ۲۹ میلیارد دلار، پروژه ساخت منطقه صنعتی روسیه در شرق شهر «پورسعید» به ارزش حدود ۷ میلیارد دلار و ده ها پروژه دیگر نفتی، گازی، نوسازی خطوط رآه آهن، کارخانه تولید آهن، فولاد و آلومینیوم بیان کننده میزان رابطه عمیق میان روسیه و مصر در زمینه های مختلف از زمان رئیس جمهور شدن «عبد الفتاح السیسی» است.

این میزان تحول رشد تبادلات تجاری میان دو طرف طی سه سال گذشته را نشان می دهد. حجم این مبادلات از سال ۲۰۱۳ که ۲.۵ میلیار دلار بوده و با رشد ۲۵ تا ۳۰ درصدی به بیش از ۴.۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ رسیده است. روسیه جای غرب را به عنوان اولین صادرکننده گندم به مصر گرفته و سالانه ۵ میلیون تن گندم به این کشور صادر می کند.

از سوی دیگر سرمایه گذاری های مسکو در مصر نیز به بیش از ۳ میلیارد دلار می رسد که بیشتر آن در بخش نفت و گاز است. در جریان سفر «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه به مصر در دسامبر ۲۰۱۷ (آذر/ دی) دو طرف توافقنامه از سرگیری خطوط پروازی میان دو کشور را از فوریه سال ۲۰۱۸ (بهمن/ اسفند) امضا کردند.

اهمیت بازار روسیه برای مصر

مصر نیز حجم صادرات خود به بازار روسیه را بیشتر کرده است که این اقدام با هدف جبران نقص و مشکلاتی که روسیه در نتیجه تحریم های غرب از زمان بروز بحران در اوکراین مواجه شده، صورت گرفت. آمارهای به دست آمده نشان می دهد که صادرات مصر به بازارهای روسیه به ۲۸ درصد در هشت ماه نخست سال جاری رسیده که معادل بیش از۴۰۰ میلیون دلار است. سبزیجات، میوه جات و پوشاک بخش اعظم این صادرات را شامل می شوند.

با توجه به در دسترس بودن نیروی کار و وجود مواد اولیه با قیمت های رقابتی، روسیه امیداور است که بتواند با احداث منطقه صنعتی جدید در مصر و انجام پروژه های مشترک، نیازهای بازار خود را تامین کند. همچنین انتظار می رود منطقه صنعتی که چین درصدد ساخت آن در مصر به ارزش ۲۰ میلیارد دلار است، تولید کالاهای مورد نیاز و صادرات آن را به روسیه دو چندان کند.

مصر در بخش های دیگر مانند تسلیحات، صنایع نظامی و هوا و فضا نیز تمایل زیادی به همکاری با روسیه دارد. این مساله نگرانی برخی از تحلیل گران و ناظران غربی را در خصوص آینده روابط مصر و غرب بر انگیخته است.

به نظر می رسد که این نگرانی ها درست و به جا باشد. اما به نظر می رسد که کشورهای غربی به دلایل سیاسی در تقویت همکاری ها با السیسی محتاط عمل می کنند و به آن سرعتی که مسکو یا چین به دنبال همکاری با قاهره در زمینه پروژه های راهبردی پیش می روند، نیستند. البته موارد استثنایی نیز در این باره وجود دارد. مثلا در میان شرکت های غربی شرکت آلمانی «زیمنس» سرمایه گذاری بزرگترین ایستگاه گازی تولید برق در مصر را به ارزش ۱۲میلیارد دلار، به عهده دارد.

تبادلات تجاری میان مصر از یک سو و اتحادیه اروپا و آمریکا از سوی دیگر، حدود ۴۰ درصد از کل تبادلات تجاری مصر با کشورهای خارجی را شامل می شود. یعنی از کل تبادلات تجاری مصر در سال ۲۰۱۶ که ۸۰ میلیارد دلار بود، حدود ۳۳ میلیارد آن تجارت با اتحادیه اروپا و آمریکا بوده است. اما این مبادلات تجاری طی چندین دهه چیزی جز ضرر برای مصر در برابر غرب نداشته است. زیرا صادرات خارجی مصر به اتحادیه اروپا و آمریکا فقط ۴۰ درصد است.

کالاهای مصری تامین کننده بازارهای روسیه

مصر چندین سال است که می کوشد منحنی صادرات و واردات خود را با کاهش واردات و افزایش صادراتش تغییر دهد. آمارها و داده های دو سال گذشته ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ نشان دهنده کاهش ۲۱ درصدی واردات و افزایش ۲.۲ درصدی صادرات مصر بوده است. با وجود اینکه فرصت های مصر در بازارهای اروپایی که با انواع کالاها اشباع شده، ضعیف است اما به نظر می رسد که این فرصت در سایر بازارها بهتر باشد.

از این رو بازار روسیه بزرگترین و بهترین بازار برای کالاهای مصری است به خاطر اینکه واردات بسیاری از مواد غذایی مصر به روسیه پس از اعمال تحریم های غرب بر مسکو، فرصت خوبی به شمار می رود. تاکنون کالاهای خوراکی و مصرفی صادر شده از مصر به روسیه توانستند برخی از کمبودهای بازار روسیه را جبران کنند و به همین دلیل میزان صادرات مصر به روسیه افزایش یافته است در حالی که صادرات مصر به اتحادیه اروپا ۷.۶ درصد در سال ۲۰۱۶ و ۱۵ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش داشته است.

ساختار اقتصادی مصر بزودی احیا می شود

روند حاکم بر همکاری های اقتصادی روسیه – مصر به سرعت در حال رشد و توسعه است. حضور عبد الفتاح السیسی در نشست رهبران کشورهای «بریکس» به میزبانی چین در سپتامبر ۲۰۱۷ (مهر/آبان) مصر را به سمت شرکای جدید در حوزه سرمایه گذاری و تبادل تجاری هدایت کرد. در صورت موفقیت مصر در جذب سرمایه گذاری و همکاری با شرکای جدید، ساختار اقتصاد مصر با همکاری قدرتمند روسیه و کشورهای بریکس طی چند سال آتی از نو احیا می شود. بازسازی اقتصاد مصر می تواند به برقراری روابط متوازن قاهره با سایر کشورها نیز کمک کند و تعادلی که قاهره به سبب مشکلات اساسی در تجارت خارجی از دست داده بود، بار دیگر به دست بیاورد. اما روابط مصر با غرب، همچنان اهمیت خود را حفظ خواهد کرد. اگرچه رویکرد جدید مصر مبتنی بر کاهش واردات کالاهای لوکس از غرب و سایر کشورهای جهان خواهد بود. آن هم به این دلیل که روسیه در همکاری اقتصادی اش با مصر بر زیر ساخت ها به گونه ای تمرکز کرده که غرب امکان رقابت با آن را ندارد.

موفقیت موفقیت مرتبط به ثبات سیاسی است

اما موفقیت در عرصه اقتصادی، قبل از هر چیز مبتنی بر توازنی است که مرتبط به ثبات سیاسی، بهبود فضای سرمایه گذاری، ایجاد تغییر اساسی در صنایع تولیدی و صادرات کشاورزی در سایه اصلاحاتی است که تاکنون مصر گام های جسورانه ای در راستای آن برداشته که می توان به حذف یارانه های دولتی از بسیاری از کالاهای اساسی، آزاد کردن قیمت ارز، افزایش ذخایر ارز خارجی و کاهش نرخ تورم، اشاره کرد.

تروریسم، تنها تهدید ثبات سیاسی مصر نیست

در خصوص ثبات سیاسی باید گفت عواملی که این ثبات را تهدید می کنند، تنها به تروریسم که تاکنون شمال شبه جزیره سینا و گردشگاه های مصر را بیش از اماکن دیگر، هدف قرار داده، محدود نمی شود. عوامل بروز عدم ثبات سیاسی متعدد است که در راس آن، مسائل اجتماعی قرار دارد. به عنوان مثال بالا بودن میزان فقر و بیکاری به دلیل گرانی و کاهش فرصت های شغلی همراه با روند رو به افزایش فساد در دستگاه های دولتی و خصوصی از عواملی است که این ثبات را به شدت تهدید می کند.
ایرنا